در این سیستم ( نصف النهارهای متقاطع جهانی Universal Transverse Mercator ) نقشه کره زمین که بر اساس سیستم تصویر استوانه ای گسترده شده از لحاظ طولی و از غرب به شرق به 60 قسمت مساوی با فاصله 6 درجه تقسیم شده که به هر کدام از آنها یک قاچ یا زون ( Zone ) گفته می شود. از لحاظ عرضی نیز از جنوب به شمال به 20 قسمت مساوی با فاصله 8 درجه ای تقسیم و با حروف لاتین نامگذاری شده است در نتیجه کل نقشه شامل 1200 قطعه خواهد بود. ایران شامل 7 قطعه از این تعداد است . ( 38S , 39S , 40S , 41S , 39R , 40R , 41R )
- مفاهیم پایه
- 3998
سیستم مختصات UTM
سیستم UTM بر اساس سیستم متریک بوده و در آن مختصات جغرافیایی با دو مولفه شرقی و شمالی نمایش داده می شود . مولفه شرقی در واقع موقعیت نقطه مورد نظر را نسبت به نصف النهار یک زون مشخص میکند. این موقعیت از صفر بر روی نصف النهار شروع شده و به سمت شرق تا 999.999 متر ادامه خواهد داشت . ( هر زون شامل 1000 کیلومتر شرقی است )
مولفه شمالی نیز نسبت به خط استوا سنجیده می شود. در نیمکره شمالی خط استوا مبنای صفر بوده و هرچه به سمت قطب شمال پیش می رویم این عدد تا 10.000.000 متر افزایش می یابد. در نیمکره جنوبی خط استوا مبنای 10.000.000 متر است و به سمت قطب جنوب از میزان آن تا صفر کاسته می شود.
مختصات UTM به ترتیب شامل زون ، مولفه شرقی و سپس مولفه شمالی است. حرف لاتین قسمت زون در صورتی که از قرارگیری نقطه مورد نظر در نیمکره شمالی یا جنوبی مطمئن باشیم قابل حذف است.
39S 435,218 E 3,381,457 N
یکی از مزایای UTM متریک بودن آن است که به کمک آن به راحتی می توان فاصله بین دو نقطه را بدست آورد. در مثال زیر دو نقطه در نظر گرفته شده است :
A : 39S 435,218 E 3,381,457 N
B : 39S 435,102 E 3,381,225 N
بر اساس مسافت هوایی اگر از نقطه B ، 232 متر به سمت شمال و 116 متر به سمت شرق برویم به نقطه A خواهیم رسید.
سیستم UTM برای مشخص کردن مختصات دهانه غار کاربرد دارد ، ضمنا برای تشخیص فاصله هوایی دهانه دو غار نزدیک به هم به راحتی می توان از روشی که در بالا به آن اشاره شد استفاده نمود .
لینک کوتاه :